برادران و خواهران در این خطبه به بخش دوم مبحثی که پیش از این داشتیم یعنی معضلات اجتماعی که ساختار اخلاقی و همزیستی اجتماعی را تهدید می کنند؛ می پردازیم، پیش از این گفتیم که از جمله این معضلات، تخریب اجتماعی شخصیت حقوقی دیگران است و گفتیم که شخصیت حقوقی همان جایگاه شخص در جامعه است که بر اساس نیاز فطری و اقتضائات زندگی ایجاب می کند که هر فردی جایگاه اجتماعی و احترام و ارزش در نزد دیگران داشته باشد.
از جمله مسایلی که احترام، اعتبار و جایگاه اجتماعی فرد را تهدید می کند، شیوه های تخریب اجتماعی شخصیت فرد در مقابل دیگران است، اکنون به انواع شیوه های تخریب اجتماعی که در حال حاضر شاهد بسیاری از آنها هستیم، می پردازیم. اکنون فرصتی برای پرداختن به همه انواع آن وجود ندارد و ما تنها برخی از انواع مهم آن را که به آنها دچار هستیم بیان خواهیم کرد:
۱- تخریب مذهبی:
در حقیقت سه نوع تخریب مذهبی داریم:
نوع اول: تحریف فکری، نوع دوم: تخریب تشکل و فرقه ای که به این تفکر مذهبی باور دارند، نوع سوم: تخریب نمادهای مذهبی.
نوع اول: تحریف فکری
گاهی یک تفکر دینی مشخص نمادهایی دارد و این نمادها در پایداری دینی فرد، روش زندگی، رفتار و کمالات او مشخص است و نمی توان در این نمادها و شاخصه ها نمی توان تحریفی ایجاد کرد.
حال چه راهی در پیش گرفته می شود؟ به سراغ تحریف فکری این ساختار فکری مذهبی می رود، اما چگونه؟
این تفکر دینی حقایق شناختی و عقیدتی دارد، گاهی شیوه دقیقی برای تحریف این حقایق و دروغ بستن به آنها در پیش گرفته می شود، مورد دیگر تفسیر و توضیح این حقایق مذهبی با توضیحات و تفاسیری متناسب با خواسته ها و اهداف طرفی است که می خواهد این تفکر دینی را تخریب کند، حقایق روشن هستند اما آنها را به شکلی که منجر به تخریب جایگاه و اعتبار این تفکر در نزد دیگران می شوند، تاویل و تفسیر می کنند.
گاهی نیز جایگاه ها، برتریها و ویژگیهای خوب این گروه دینی سلب می گردد و مسایل بدی به این تفکر نسبت داده می شود تا جایگاه آن گروه در جامعه تخریب شود و افراد جامعه به آن تمایلی نشان ندهند.
نوع دوم: گاهی در راستای تخریب این تفکر دینی و ناکام گذاشتن نتایج آن، کارهای شنیع و رفتارهای بدی به آن نسبت می دهند.
نوع سوم: تحریف نمادها وچهره های برجسته و رهبران این تفکر
زمانی که نمی توانند به این تفکر و گروه آن ضربه بزنند، به این نمادها و چهره های دینی حمله می کنند و رفتارها، حرکات و روابطی را به آنها نسبت می دهند که چهره آنها را در میان مردم خدشه دار نماید و احیانا جایگاه های معنوی آنها را سلب کنند، برادرانم توجه کنید گاهی یک چهره برجسته مذهبی با کمالات معنوی همچون تقوا، زهد، پارسایی و اخلاق نیکو توصیف می شود که به او قدرت می بخشد و مردم جذب او می شوند و او را دوست می دارند و مطابق با راه و روش او عمل می کنند. اما او چگونه تخریب می شود؟ کارها، رفتارها، عملکردها و ویژگیهایی به او نسبت داده شود که با کمالات اخلاقی او منافات دارد زیرا گاهی راز قدرت این نماد در دو مساله است، تفکری که در پیش گرفته است و مساله دوم قدرت کمالات معنوی و صفات نیکویی که دارد‌.
گاهی منبع و سرچشمه عظمت و حب او نزد مردم، تقوا و صفات حسنه اوست و بحث فکری در میان نیست.او با رفتار خود تلاش می کند تا به نمادی دینی مرتبط گردد درحالیکه او صفاتی منافی با آن نماد دارد.اکنون به این سه مسئله می پردازیم:
برادرانم از جمله انواع تخریب دینی که علمای صالح و چهره های برجسته علمی و مومنان با آن مواجه می شوند، دروغ پردازی، تهمت زدن و بد نام نمودن است که متوجه رهبران و چهره های برجسته و کسانی می شود که به این تفکر باور دارند، گاهی داستانهای خیالی و کارهای دروغینی به این افراد با هدف تخریب اجتماعی آنها نسبت داده می شود. چون نمی تواند آن تفکر را تخریب کند، نمادهای آن را تخریب می کنند و به چهره های برتر اهل علم ضربه می زنند و مومنان را به شکلی تخریب می کنند که در جامعه به انزوا روند تا میدان برای گمراهان و منحرفان اجتماعی خالی شود.
زمانی که وسایل ارتباطی و رسانه ای برای جامعه گسترش یابد در حالی که این ابزارها قدرت جعل و دروغ و نیز قانع کردن افراد ساده را با دروغ پردازی، تهمت زدن و بد نام نمودن؛ دارند، ما متوجه خطرات بسیار این تخریب می شویم زیرا انسان برای اینکه سعادت، کمال و نظم زندگی خود را حفظ کند، این نمادها و چهره های برجسته باید با قدرت در جامعه بمانند، زمانی که تخریب دینی وجود دارد، از آن تخریب فکری جامعه نیز حاصل خواهد شد، در اینجا خطر جدا شدن مردم از این رهبران فکری وجود دارد و نتیجه نهایی اینکه مردم از این طرز تفکر جدا می شوند و دور می افتند. بنابراین فرد زمانی که مطلبی می نویسد و یا مساله ای را انتشار می دهد، باید توجه داشته باشد،
عظمت، جایگاه و مقام عالم دینی صالح و چهره های برجسته علمی در تقویت ارتباط میان عموم مردم و تفکرشان مهم هستند، تخریب این چهره های مذهبی به معنای از دست رفتن این بزرگی، عظمت و جایگاه اجتماعی است و در ادامه انزوای دینی و نتایج آن روشن است و این خطرناکترین نوع تخریب است.

۲- تخریب اجتماعی:
برادرانم توجه کنید هیچ یک از ما نمی داند روز قیامت کدام نوع از این تخریبها در کارنامه اش افشا خواهد شد، توجه کنید انواع این تخریبها که ما در صفحات اجتماعی و احتمالا صحبتهایمان زیاد می بینیم و می شنویم کدامند؟ از جمله آنها اینکه فرد برخی لغزشها، اشتباهات و خطاهای اجتماعی و اخلاقی را به صورت گسترده ای منتشر می کند و این امر به تخریب جایگاه اجتماعی فرد نزد دیگران منجر می شود، در پایان خطبه نتایج فاجعه بار این تخریب و کسانی که آن را می پذیرند و تمامی انواع آن را خواهم گفت.
برادرانم به این حدیث از پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) توجه کنید: « هر که به دنبال لغزش مومنی باشد، خداوند تمام لغزشهای او را حتی لغرشهای او در منزل را رسوا خواهد کرد.» برادران معنای این عبارت را می دانید، من در جستجوی لغزشهای این مومن هستم، فرد لغزشها، اشتباهات و خطاهایی دارد، من شروع به انتشار آنها و رسوا کردن او با لغزشهایش و تخریب این فرد در جامعه می کنم. طبق این حدیث نتیجه این کار را می دانید؟ خداوند تعالی و نه اشخاص یا سایر اعضای جامعه لغزشها و اشتباهات تو را رسوا خواهد کرد. و آن هم نه فقط اشتباهات مشخص بلکه اشتباهات درون خانه را پیگیری و رسوا می کند. در این حدیث از پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) آمده است: خداوند تعالی لغزشهای تو را در داخل خانه ات زیر نظر می گیرد و با افشای این عیبها، اشتباهات و لغزشهای اخلاقی و دیگر مسایل موجود در خانه تو را افشا خواهد کرد در حالی که تو از اینکه این مسایل در میان مردم افشا شوند، در امان بودی بنابراین از این نتیجه بر حذر باش.
مساله دیگر در تخریب اجتماعی اینکه گاهی فردی هست که اخلاق و رفتارش برای همه شناخته شده است و من نمی توانم او را تخریب کنم. به او دروغ می بندم و افترا می زنم و حرکتی را به او نسبت می دهم، مشکل الان این ابزارهای رسانه ای و پتانسیلهای خبری و توانمندیهای شبکه های اجتماعی است که قدرت عجیبی در قانع کردن دیگران دارند هر چند که این مساله دروغ و افترا باشد. من می بینم مومن با اخلاقی عملکرد خوبی دارد، پس به او دروغ می بندم و در این دروغ فنون و راهکارهای خوبی را در پیش می گیرم به طوری که این دروغ را بیشتر مردم باور می کنند مگر کسی که مورد رحمت خدا واقع شود و خداوند کاری کند که او در مسایلی که به دیگران نسبت داده می شوند، دقت کند.
شکل دیگری از این تخریب وجود دارد که فرد اشتباهات بزرگی نداشته است بلکه تنها خطاهای ساده ای دارد، من چه می کنم؟ این اشتباهات و لغزشهای کوچک را بزرگ می کنم و آنها را از جمله کارهای شنیع و صفات زشت جلوه می دهم و صورت واقعی آن را نمایش نمی دهم و به گونه ای آن را بزرگ می کنم که از رفتارهای بسیار زشت، غیر قابل قبول و نکوهش شده اجتماعی و دینی به نظر برسد و به این شکل این فرد را تخریب می کنم.
شکل دیگری از تخریب که بسیاری از افراد جامعه از آن شکایت دارند، افشای اسرار است، اسرار اجتماعی و مالی و نیز انواع بسیاری از اسرار وجود دارد، برادرانم توجه کنید اسرار خود را حفظ کنید از مسایل خصوصی خود حفاظت کنید، برخی جستجو می کنند و به این مسایل خصوصی پی می برند، بسیاری از مسایل شخصی فرد به ویژه بانوان پخش می شود، برادرانم توجه کنید خطرناکترین مساله در مورد این وسایل اجتماعی که این روزها بسیار دنبال می شوند، این است که ثبات و آبروی خانواده ها و زنان و مردان را تهدید می کنند و گاهی منجر به قتل می شوند، بنابراین انسان باید بر حفظ و صیانت از این کوشا باشد و به دیگران اجازه ندهد از خطاها و اشتباهاتش استفاده کنند، او نباید بهانه ای به دست دیگران بدهد که این لغزشها و اشتباهات را پیدا کنند و آنها را در میان مردم افشا کنند.
همچنین برادرانم ما باید به برخی پیامدها توجه کنیم زیرا ما نسبت به برخی از نتایج و پیامدهای خطرناک دنیوی و اخروی حاصل از رفتارهایمان غافلیم و گمان می کنیم در نزد خداوند متعال و ائمه (علیهم السلام) و مردم ساده و آسان است در حالیکه در نزد خداوند متعال بزرگ است.
به این حدیث از حضرت امام رضا (علیه السّلام) در توصیه به سید عبدالعظیم حسنی توجه کنید،
امام (علیه السّلام) می فرماید: «ای عبد العظیم سلام مرا به دوستدارانم برسان و به آنها بگو که اجازه ندهید شیطان به دلهایتان راهی پیدا کند و آنها را به راستی در گفتار، امانت داری، خاموشی و سکوت در برابر آنچه به کارشان نمی آید و ترک بحث و جدل فرمان بده و به آنها دستور بده به یکدیگر روی آورده و به دیدار هم بروند که اینها موجب نزدیک شدن به من است.»
سپس برادرانم به این سخن حضرت امام رضا(علیه السّلام) توجه کنید:«خود را با درافتادن با یکدیگر مشغول نسازند که من با خودم عهد کرده ام هر که چنین کند و یاری از یاران مرا به خشم آورد، از خدا بخواهم در دنیا سخت ترین عذابها را به او برساند و در آخرت در شمار زیانکاران باشد.»
توجه کنید امام (علیه السّلام) می فرمایند:«من با خودم عهده کرده ام هر کسی چنین کند و یاری از یاران مرا خشمگین سازد، از خداوند بخواهم در دنیا شدیدترین عذابها را به برساند و در آخرت نیز از شمار زیانکاران باشد.»
برادرانم اگر یکی از ما این راهکارها را برای تخریب فردی نزد هزار یا یک میلیون نفر و یا بیشتر استفاده می کند و آن مومن برعلیه او دست بر دعا برمی دارد. توجه کنید امام (علیه السّلام) می فرمایند «با خود عهدا کرده ام از خدا بخواهم» چرا برادرانم؟ امام (علیه السّلام) می فرمایند: اینها شیعیان من هستند اینها به من باور دارند اینها دوستداران من هستند و به من اعتقاد دارند. تو اکنون آنها را تخریب می کنی، نتیجه اینکه این فرد احتمالا تو را نفرین می کند و من امام معصوم هستم تو را نفرین خواهم کرد که خداوند در دنیا شدیدترین عذابها را به تو برساند و در آخرت نیز از شمار زیانکاران قرار دهد.
از خداوند تعالی مسألت داریم که ما را از این لغزشها و اشتباهات دور کند و ما را از جمله کسانی قرار دهد که در مسیر اهل بیت (علیهم السّلام) گام بر می دارند، سپاس مخصوص الله پروردگار دو جهان است، خداوندا بر محمد و خاندان پاک و مطهرش درود فرست.