Hz.Zeyneb-i Kübra’nın (a.s.) yeni Zarîh-i Şerîfi’nde ilerleme: Ahşap tavanın yapımı tamamlandı

Hz.Zeyneb-i Kübra’nın _{(Allah’ın selâmı üzerine olsun)} mübarek türbesine ait Zarîh-i Şerîf’in yapımında önemli bir ilerleme daha kat edildi. Mukaddes Hz.Abbas _{(Allah’ın selâmı üzerine olsun)} Türbesi Zarîh Pencerelikleri ve Kapıları Üretimi Bölümü tarafından gerçekleştirilen yeni zarîh-i şerîfin yapım çalışmalarında son olarak; Zarîh’in ahşap tavanının yapımı (kaplama ve son cila işleri hariç) tümüyle tamamlandı.

Tamamlanan çalışmalar ile ilgili olarak Uluslararası El-Kefîl Ağı’na bilgi veren Bölüm Başkanı Seyyid Nazım el-Gurabî şunları söyledi: “Hz.Zeyneb-i Kübra’nın Zarîh-i Şerîfi’nin yapım çalışmaları, eş zamanlı olarak birçok yönde ilerleme sağlanacak şekilde devam etmektedir. Bugün Marangozluk Fabrikası’ndaki ustalarımız yeni Zarîh-i Şerîf’in tavanının yapımına yönelik tüm çalışmaları tamamlamıştır. Bu tavan yeni tasarıma özgü eklemelerden biri olup eski Zarîh’te bulunmamaktadır. Eski Zarîh’te var olandan daha farklı bir tasarıma sahip olan bu tavan; sadece tasarım ve uygulamasıyla değil sağlamlık, yapımındaki titizlik, çalışmalardaki ustalık ve estetik dokunuşlarıyla da eskisinden farklıdır.”

“Tavan dehnelerin (parmaklıkların) en üst kısmından tabanına kadar sırasıyla şu parçalardan oluşmaktadır:”

• - Parmaklıkların üstünde yer alan ve Zarîh’i içten saran Kur’an-i Kerîm kitabesi şeridi. Kitabenin üzerinde Mürekkeb Sülüs tarzındaki Hüsn-ü Hat sanatıyla Nûr Sûresi yazılmıştır. Şeridin uzunluğu 3,87 m, genişliği 2,89 m ve yüksekliği 64 cm’dir. Şeridin tüm kapladığı tüm alan olan 13,52 metrekaredir. Yazılmış olan kısım (kitabe) bu şeridin içinde yüksekliği 64 cm olan bir alan kaplamaktadır. Şeridin üst ve altında kalan alanlar ise renklendirilmiş süsleme ve desenler içermektedir.”
• - Nur Sûresinin yazılı olduğu bir işlemeli şerit. Zarîh-i Şerîf’i dört bir yandan saran ve yarım yay şeklini alan bu şeridin yüksekliği 66 cm’dir. Tümüyle İslami desenler ve bitkisel motiflerle nakşedilen bu şeridin ortasında Hüsn-ü hat sanatıyla şu ayet yazılıdır: “Şüphesiz Allah ve melekleri peygambere salâvat gönderirler. Ey iman edenler, siz de ona salâvat gönderin ve tam bir teslimiyetle teslim olun.” (Ahzab 56) Zarîh’in uzun tarafına yazılan ve karşı tarafına tekrarlanan bu ayet-i kerîme; 3,16 metrekarelik bir alan kaplamakta olup 60 cm yüksekliğindedir. Zarîh’in kapı tarafı ise uyum hali yaratmak için etrafındaki nakış ve desenlerle aynı şekilde nakşedilip süslenmiştir. Bu tarafta bahsi geçen süsleme ve desenlerin yanı sıra bir de Kur’an-i Kerîm kitabesi yer almakta ve kitabenin üzerinde şu ayet yazılmıştır: “De ki: “Ben, buna (peygamberliğe) karşılık yakınlıkta (Ehl-i Beyt'ime duyulan) sevgi dışında sizden hiçbir ücret istemiyorum.” (Şura 3) bu kitabe karşı tarafta yeniden tekrarlanmış olup 1,48 metrekarelik bir alan kaplamakta ve 60 cm yüksekliğindedir.
• - Ahşap mukarnastan yapılmış şerit biçimli süsleme ve nakış işleri. Bu şerit tavan ile yukarıda bahsi geçen kavisli kısmı birbirinden ayırmakta olup 23 cm yüksekliğindedir. Zarîh’i her taraftan kuşatan bu şerit 3,16 m uzunluğunda ve 2,16 m genişliğindedir. Bu da ilk defa yapılan ve gerek tasarımı gerekse de uygulanış biçimiyle yeni Zarîh’e özgü estetik ilavelerden biridir.
• - Dikdörtgen biçimli olup 3,05 m uzunluğunda ve 2,06 genişliğindedir. İşlemeleri ve süslemeleriyle tam bir başyapıt olan bu parçanın ortasında gizli bir kubbe yer almaktadır. On iki parçaya ayrılan bu kubbenin 12 kenarı bulunmakta olup çapı 100 cm ve yüksekliği 35 cm’dir. Ortasından “Necefe” adı verilen bir avize sarkan bu kubbenin etrafında altı adet yazılı tuğra yer almaktadır. Bu tuğraların her birinde birbiriyle iç içe geçmiş bir şekilde Kufî tipi hat sanatıyla “Ya Zeyneb” yazılıdır. Kubbe, tavanın diğer parçalarıyla beraber son derece estetik ve göz alıcı bir sanat tablosu meydana getirmektedir. Tavan, yeni Zarîh’in ahşaptan yapılmış olan diğer iç parçalarıyla birlikte birbirilerine özel ve üst düzey sağlamlık sağlayan bir teknik kullanılarak monte edilmiştir.

“Bu çalışmalarda Zarîh’in dıştan görünen diğer parçalarında gözetilen hassasiyetin aynısı gözetilmiş; diğer parçaların yapımında sergilenen ustalık, beceri ve işçilik burada da aynen sergilenmiştir.

“Bu parçaların yapımında Burma türündeki Sac ağacının ahşabı kullanılmıştır. Fon ve süslemelerin yapımında ise beyaz Palamut ağacının, Susam ağacının, Palamut ağacının ve Kayın ağacının ahşapları kullanılmıştır. Çalışmalar çoğunlukla el emeği olup bazen makinelerden yardım alınmıştır. Şu anda parçaların hepsi ahşabın renginden işlemelere kadar birbiriyle uyumlu bir sanat tablosu haline gelmiştir. Renklerin ve desenlerin seçiminde de, kitabelerden şeritlere kadar diğer ahşap parçaların tasarım ve yapımında da renk ve desenlerin birbiriyle uyumlu olması konusunda özel hassasiyet gösterilmiştir. Çalışmalarda hehrangi bir renk ya da boya kullanılmamış olup var olan renkler kullanılan ahşabın kendi doğal renkleridir. Saydığımız tüm ahşap türleri; bu kutlu çalışmanın tamamlanabilmesi için özel olarak hazırlanmış bir planda belirtilen belli başlı oranlar ve ölçüler gözetilerek kullanılmıştır.”