Huseynî matem merasimi kültüründen: “Meşale”

Muharrem-i Harâm ayının özel anma merasimleri ve ritüelleri vardır. Bunlar bu ayın önemine vurgu yapar ve Hz. Resûlullah’ın hanedânının (Allah O'na ve Pâk Ehlibeyti'ne salât etsin) başına gelen musibetleri hatırlatır. Huseynî ayinlerin başkenti de Mukaddes Kerbelâ’dır.Mukaddes şehir aynı zamanda yüzyıllardır yaşatılan çok sayıda Aşûra geleneğinin kaynağıdır. Bu ayin ve merasimler doğaçlama olarak ortaya çıkmıştır. Müslümanlar Hz. İmam Huseyn’e (Allah'ın selâmı üzerine olsun) duydukları sevgiyi bu yollarla ifade etmişlerdir. Bunlardan biri de “Meşale”dir. Mukaddes Kerbelâ’daki Huseynî matemin sembollerinden biri olan bu gelenek hakkında Mukaddes Hz. Huseyn ve Hz.Abbas (Allah'ın selâmı üzerlerine olsun) Türbelerine bağlı Huseynî Matem Grupları ve Ayinler Bölümü Başkanı Hacı Riyaz Selmân’dan bilgi aldık:

“Meşale (Mişal) ya da “Huseynî tahtırevan” Huseynî matem gruplarının başlangıcına kadar dayanan bir gelenektir. Çok sayıda anlama sahiptir. Hz. Resûlullah’ın (Allah O'na ve Pâk Ehlibeyti'ne salât etsin) “Huseyn hidayet feneri (meşalesi) ve kurtuluş gemisidir” buyruğunun somutlaştırılmasıdır.Bu sembolün Mukaddes Kerbelâ’ya has özelliği de vardır. Mukaddes Kerbelâ’nın her bir bölümünün meşalesinin kendine özgüdür. O meşaleye bakan Mukaddes Kerbelâ’nın hangi bölümüne ait olduğunu bilir. Bunun böyle olmasının sebebi şudur: Eski zamanlarda matem gruplarının isimlerinin yazılı olduğu tabelaları yoktu. “Meşale”leri onları temsil ederdi. Meşale bir nevi onlara doğru kılavuzluk eden şeydi. Matem gruplarının en önünde bu meşaleyi taşıyan biri olur ve onunla hareket eder. Bazen ağırlığı 300 kg’ı bulur. Böylesi bir ağırlığı bir kişinin tek başına taşıması gerçekten zordur. Ancak ilahi bir sırrın tecellisi, Hz. İmam Huseyn’in ve Ehlibeyt’in (Allah'ın selâmı hepsine olsun) bereketleriyle böylesi ağır bir sembol kolaylıkla taşınıp döndürülebiliyor.