فضیلت و اعمال شب جمعه اول ماه رجب《ليلة الرغائب》

ماه رجب یکی از ماههای پر برکت است و روایات زیادی از رسول اکرم (ص) و أهل بیت ایشان (علیهم السلام) بر لزوم عبادت و بزرگداشت این ماه نقل شده است. از حضرت محمد (صل الله علیه وآله وسلم) نقل شده است که فرموده اند: رجب شهر الاستغفار لاُمَّتي، فأكثروا فيه الاستغفار فإنّه غفور رحيم. ويسمّى رجب الأصبّ لأنّ الرحمة على أُمّتي تصبُّ فيه صَبّاً، فاستكثروا من قول: "أَسْتَغْفِرُ الله وَأَسْأَلُهُ التَّوْبَة"). «رجب، ماه استغفار و طلب آمرزش برای امت من است. در این ماه زیاد استغفار کنید، که خداوند بسیار آمرزنده مهربان است». ماه رجب، ماه اصب نامیده شده است، زیرا در این ماه، رحمت الهی بر امت من نازل می شود، پس در این ماه زیاد《أَسْتَغْفِرُ الله وَأَسْأَلُهُ التَّوْبَة》بگویید.

اعمال زیادی برای این ماه ذکر شده است. یکی از ایام پر فضیلت این ماه 《ليلة الرّغائب است که اولین شب جمعه این ماه است. رسول خدا در مورد این شب پر برکت فرموده اند: ..لَا تَغْفُلُوا عَنْ لَيْلَةِ أَوَّلِ جُمُعَةٍ مِنْهُ -أي من شهر رجب- فَإِنَّهَا لَيْلَةٌ تُسَمِّيهَا الْمَلَائِكَةُ لَيْلَةَ الرَّغَائِبِ، وَذَلِكَ أَنَّهُ إِذَا مَضَى ثُلُثُ اللَّيْلِ لَا يَبْقَى مَلَكٌ فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ إِلَّا وَيَجْتَمِعُونَ فِي الْكَعْبَةِ وَحَوَالَيْهَا، وَيَطَّلِعُ اللَّهُ عَلَيْهِمْ فَيَقُولُ لَهُمْ: يَا مَلَائِكَتِي سَلُونِي مَا شِئْتُمْ؟ فَيَقُولُونَ: يَا رَبَّنَا حَاجَتُنَا إِلَيْكَ أَنْ تَغْفِرَ لِصُوَّامِ رَجَبٍ. فَيَقُولُ اللَّهُ عَزَّ وَجَلَّ: قَدْ فَعَلْتُ ذَلِكَ). «از اولين شب جمعه در ماه رجب غافل نشويد؛ زيرا شبى است كه فرشتگان آن را《ليلة الرغائب》مى ‏نامند. اين نامگذارى به اين جهت است كه هنگامى كه يک سوم از شب گذشت، هيچ فرشته ‏اى در آسمانها و زمين نمى‏ ماند، مگر اينكه در كعبه و اطراف آن جمع مى‏ شوند. آنگاه خداوند نورش را بر آنان ظاهر می ‏کند و به آنان مى ‏فرمايد: اى فرشتگانم هر چه مى‏ خواهيد از من درخواست كنيد. فرشتگان عرض مى‏ كنند: حاجت ما اين است كه روزه‏ داران رجب را بیامرزی. خداوند مى‏ فرمايد: اين كار را انجام دادم.»

ليلةُ الرغائب به معنای《عطای زیاد》 است، این شب منزلت زیادی نزد خداوند متعال دارد و کسی که این روز را روزه باشد و شب آن را با نماز و دعا و عبادت و اعمال خیر بگذراند، اجر و ثوابش چندین برابر است، در این شب است که حاجات روزه داران و استغفار کنندگان داده می شود، لذا فرشتگان این شب را《ليلة الرّغائب》می نامند.

اعمالی برای این شب عظیم ذکر شده، پیامبر در این خصوص فرموده اند:《مَا مِنْ أَحَدٍ يَصُومُ يَوْمَ الْخَمِيسِ أَوَّلَ خَمِيسٍ مِنْ رَجَبٍ ثُمَّ يُصَلِّي مَا بَيْنَ الْعِشَاءِ وَالْعَتَمَةِ اثْنَتَيْ عَشْرَةَ رَكْعَةً، فَإِذَا فَرَغَ مِنْ صَلَاتِهِ صَلَّى عَلَيَّ سَبْعِينَ مَرَّةً، يَقُولُ: اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَعَلَى آلِهِ، ثُمَّ يَسْجُدُ وَيَقُولُ فِي سُجُودِهِ سَبْعِينَ مَرَّةً: سُبُّوحٌ قُدُّوسٌ رَبُّ الْمَلَائِكَةِ وَالرُّوحِ، ثُمَّ يَرْفَعُ رَأْسَهُ وَيَقُولُ: رَبِّ اغْفِرْ وَارْحَمْ وَتَجَاوَزْ عَمَّا تَعْلَمُ إِنَّكَ أَنْتَ الْعَلِيُّ الْأَعْظَمُ، ثُمَّ يَسْجُدُ سَجْدَةً وَيَقُولُ فِيهَا مَا قَالَ فِي الْأُولَى، ثُمَّ يَسْأَلُ اللَّهَ حَاجَتَهُ فِي سُجُودِهِ فَإِنَّهَا تُقْضَى》

«کسی که روز اولین پنجشنبه ماه رجب را روزه بگیرد و پس از نماز عشاء دوازده رکعت نماز بخواند و سپس هفتاد بار بگوید: اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَعَلَى آلِهِ و سپس هفتاد بار در سجده بگوید:《سُبُّوحٌ قُدُّوسٌ رَبُّ الْمَلَائِكَةِ وَالرُّوحِ》 و سر از سجده بردارد و بگوید رَبِّ اغْفِرْ وَارْحَمْ وَتَجَاوَزْ عَمَّا تَعْلَمُ إِنَّكَ أَنْتَ الْعَلِيُّ الْأَعْظَمُ و سپس دوباره سجده کند و همان که در سجده اول گفته را تکرار کند، و از خدا حاجتی را طلب کند، اجابت می شود.

و در حدیث دیگری فرمودند: قسم به كسى كه جانم در دست اوست، هيچ بنده ای اين نماز را بجا نمى ‌آورد، مگر اين كه خداوند گناهان او را مى‌ بخشد گرچه گناهان او مثل كف دريا باشد و روز قيامت هفتصد نفر از خويشان خود را كه همگى سزاوار آتش باشند شفاعت مى‌ كند.