Safî Safâ’nın yeni Zarîh-i Şerîfi’nin içini süsleyen doğal ahşaptan yapılmış nakış ve desenler…

Geçtiğimiz günlerde Mukaddes Hz. Abbas (Allah’ın selâmı üzerine olsun) Türbesi Zarîh Pencerelikleri ve Kapılar Üretimi Bölümü’ndeki teknik ekibin Necef-i Eşref’te bulunan Safî Safâ olarak bilinen Useyb el-Yemânî’nin (Allah O’ndan razı olsun) Zarîh-i Şerîfi’nin montajına başladığını sizinle paylaşmıştık. Montaj çalışmaları kapsamında son olarak yeni Zarîh’in içerisinde yer alan Kur’ân-i Kerîm ayetleri ve şiirlerin bulunduğu kitabeler asıldı. Çalışmalar üretim ve tasarımı gerçekleştiren kadronun aynısı tarafından ve rekor denecek kadar kısa bir sürede tamamlandı.

Marangozluk çalışmaları ile ilgili olarak bilgi veren Müh. Ali Sellûm, Uluslararası El-Kefîl Ağı’na şunları söyledi: “Zarîh-i Şerîf’in içerisindeki ahşap işlerinde titizlik, profesyonellik ve estetik gözetilmiş olup Kur’ân-i Kerîm ayetleri, Hadîs-i Şerîfler, şiirler ve başka süslemelerin yer aldığı kitabelerden oluşmaktadır.”

“Zarîh’in yapımından sorumlu komitenin üstünde özenle durduğu bir husus da Zarîh pencereliğine yerleştirilecek Kur’ân-i Kerîm Sûreler, ayetler, hadîsler ve şiirlerin seçimiydi. Ayrıca bu metinlerin yazıları da; en hünerli Hüsn-ü hat sanatçılarının elinden yazılmış birbirinden güzel hat işlerinin arasından seçilerek üretildi.”

“İç kısımda yapılan ahşap işleri şöyle:”

• - “Dehne” adı olarak verilen pencereleri ve yeni Zarîh’in kapısını içten kaplayan ahşap parçalar. Her bir pencereliğin iki parça ahşap kaplaması bulunmakta olup üst kısmında da ikişer tuğra yer almaktadır. Bu tuğralarda da Yüce Allah’ın isimleri yazılıdır.
• - Bir şiirin yer aldığı kitabe şerîdi. Şiirin girişi ve sonu birer tuğranın içerisine yerleştirilmiştir. Şiir Mukaddes Hz. Abbas (Allah’ın selâmı üzerine olsun) Türbesi Genel Sekreter Yardımcısı Ali Saffar’a ait 14 beyit uzunluğunda bir şiir olup Hüsn-ü hat sanatının sülüs türünde yazılmış olup Iraklı Hat sanatçısı Dr. Ramazan Behiye’nin imzasını taşımaktadır.
• - Bu şerîtin üstünde ortada bir kitabe yer almaktadır. Kendi de şerit biçiminde olan bu kitabede Hz.Resûlullah’ın (Allah-u Teâlâ O’na ve Pâk Ehlibeyti’ne salât eylesin) şu hadîs-i şerifi yazılıdır: ‘Ey insanlar; Ali’yi üstün (biliniz). Zira O (benden sonra) insanların en üstünüdür…”Zarîh’in giriş kapısının iç tarafındaki kısa kenar bölümünü kaplayan bu kitabe 318 cm uzunluğunda olup 31 cm yüksekliğindedir. Zarîh’e girişin iç tarafındaki uzun kenarda ise Hz.Resûlullah’ın (Allah-u Teâlâ O’na ve Pâk Ehlibeyti’ne salât eylesin) şu hadisi yazılıdır: “Şüphesiz Ebu Talib oğlu Ali benim kardeşim, vasîm ve ümmetime benden sonra halifemdir…” Bu kitabe de 430 cm uzunluğunda ve 31 cm yüksekliğindedir.
• - Mubarek baş tarafında ise Hz.Resûlullah’ın (Allah-u Teâlâ O’na ve Pâk Ehlibeyti’ne salât eylesin) şu hadisinin yer aldığı bir kitabe bulunmaktadır: “İşte Ali; sizin içerinizde bana en çok yaren ve benim hususumda sizin içinizde en çok hak sahibi olan kimse…” Bu kitabe ise 318 cm uzunluğunda ve 31 cm yüksekliğindedir. Kıble tarafında ise Hz.Resûlullah’ın (Allah-u Teâlâ O’na ve Pâk Ehlibeyti’ne salât eylesin) şu hadisinin yer aldığı bir kitabe yer almaktadır: “Ali ve O’nun sulbünden olan hoş (kokulu, iyi huylu) evlatları küçük yadirgardır; Kur’ân da büyük yadigârdır…” Bu kitabe ise 430 cm uzunluğunda ve 31 cm yüksekliğindedir.
• - Pencereliğin kapısı ahşap süslemelerin bulunduğu parçalarla kaplı olup bu parçaların tırnak denecek kısmında da Hüsn-ü hat ile yazılmış “Ya Allah” yazıları bulunmaktadır. Üst bölümünde ise şu Âyet-i Kerîme’nin yazılı olduğu bir bölüm yer almaktadır: “İnananlar ve yararlı işler yapanlara, kendilerine altlarından ırmaklar akan cennetler olduğunu müjdele…” (Bakara Sûresi, 25. ayet) Üçgen biçimindeki bir süslemeli şekil içerisine yerleştirilen bu kitabenin her iki tarafında da yine Hüsn-ü hat sanatı ile yazılmış “Ya Allah” yazıları bulunmaktadır
• - Bu kitabenin üstünde de başka bir kitabe yazılıdır. Süslemeler de içeren bu kitabenin iki tanesi yeni Zarîh pencereliğinin uzun yan kenarlarına birbirine benzer bir biçimde ayrılmıştır. Üzerlerinde de şu Ayet-i Kerîme yazılıdır: “Şüphesiz sizin için, Allah'ı ve ahiret gününü umanlar ve Allah'ı çokça zikredenler için Allah resulünde güzel bir örnek vardır.” (Ahzab Suresi, 21. Ayet) Kısa yan kenarlarına gelince; Zarîh pencereliğinin kapı tarafında ve Kıble tarafında yer alan bu kenarlara birbirine benzer iki kitabe ve tuğralar yerleştirilmiştir. Kitabelerde ise Yüce Allah’ın şu buyruğu yazılıdır: “…Haydi, girin cennete. Size korku yok. Siz üzülecek de değilsiniz…” (A’raf Suresi, 49. Ayet)
• - Bu çalışmaların sonuncusu da tavanda yer alan işlerdir. Onikikenarlık yıldızlardan oluşan süslemelerin yer aldığı tavanda iç kısımdan bir aydınlatma bulunmaktadır.

Tüm bu parçalar Burma Sac ağacı olarak bilinen özel bir ithal ahşap malzemeden üretilmiştir. Zemin ve süslemelerin yapımında ise beyaz palamut ve susam ağacının ahşabı kullanılmıştır. Kimi zaman makinalardan yararlanılan bu işlerin çoğu el emeği olup bir araya geldiklerinde ahşabından renklerine, süslemelerinden desenlerine ve kitabelerinden şeritlerine kadar detayları şahane bir ahenk içeren bir tablo meydana getirmiştir.

Çalışmaların tümünde ahşabın kendi orijinal renginden yararlanılmış olup herhangi bir boyama yapılmamıştır. Menşei dünyaca tanınan ve yüksek niteliklere sahip olan ahşaptan üretilen bu işlerdeki renklilik; tamamen kullanılan Ceviz, Susam, narenciye, palamut vb ağaçlardan elde edilen ahşabın doğal renkleridir. Tüm bu malzemeler çalışmalara başlamadan önce mubarek mekân için alınan ölçüler doğrultusundaki oranlar gözetilerek kullanılmış olup gösterilen işlerdeki ustalık ve inceliğe gösterilen hassasiyetin yanı sıra gereksiz tüketim konusunda da titiz davranılmıştır.