مرمت یک اثر باستانی با قدمت بیش از 100 سال توسط کارکنان موزه الکفیل

کارکنان بخش مرمت در آزمایشگاه موزه گنجینه‌های الکفیل، موفق به مرمت و بازیابی یک اثر باستانی با قدمت بیش از 100 سال شدند. این اثر باستانی عبارت است از یک عصای چوبی است و قسمت بالایی آن به یک نیم کره کوچک شباهت دارد اما بخش پایینی آن صاف و مستقیم است. قسمت بیرونی این عصا با زینت‌ها و نقوش گیاهان، حیوانات و سایر نقش‌ها تزیین شده است. بزرگان قوم و قبیله آن را به نشانه رفعت جاه و مقام خود به دست می‌گرفتند.

استاد صادق لازم الزیدی رئیس بخش موزه به شبکه جهانی الکفیل اظهار داشت: «کار کارکنان بخش ما در جنبه‌های متعددی در جریان است، از آن جمله مرمت و احیای آثار باستانی نادری است که در موزه یافت می‌شود. این آثار میراث تمدنی محسوب می‌شوند و نماینگر دوره‌ای از تاریخ هستند. در این زمینه ما کارکنان متخصصی در واحد مرمت آزمایشگاه در اختیار داریم که دارای تجربه بسیاری بوده و واجد شرایط برای این کار هستند. آنان با گذارندن دوره‌های متعدد زیر نظر متخصصان توانسته‌اند استعدادهای خود را پرورش دهند. به ویژه با همکاری آقای دکتر سامی صفر، موفق به مرمت آثار باستانی بسیاری شدند که از آن جمله این قطعه نادر باستانی است که بیش از 100 سال از عمر آن می‌گذرد. آنان توانستند با وجود آسیب‌های بسیاری که این اثر دیده بود و خسارات فراوان آن، این عصا را به شکل سابق خود برگردانند.»

از سوی دیگر مرمتکار این اثر آقای حسن هادی عبد علی سلمان اظهار داشت: «حفظ و نگهداری این اثر در شاخه هنری "خاتم کاری" است. این هنر از هنرهای ممتاز تمدن اسلامی است بیش از هزار سال قدمت دارد. مواد اولیه بسیاری در شکل‌گیری آن تاثیر دارد، از جمله چوب، مواد معدنی که به سبب رنگ‌های ثابت و باارزش متمایز هستند. بدیهی است که این هنر و ریشه‌های آن به سبب صنایع دستی و ظرافت بسیار متمایز از سایر هنرهاست.»

وی همچنین خاطرنشان کرد: «کارهای مربوط به ترمیم این عصا مراحل متعددی را پشت سر گذاشته است که از مهمترین‌ آن‌‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• تصویربرداری پیش از مرمت و نگهداری.
• مقاوم سازی و ترمیم: در این مرحله پس از شناخت نوع خاتم بکار رفته در این عصا و میزان آسیب و خسارت آن، لازم است این نوع خاتم کاری مطابق با شکل اصلی اثر مورد ترمیم ساخته و برای مرمت آماده شود.
• جبران قطعات گمشده که شامل اضافه کردن قطعات کاملا گمشده یا قطعه‌های گمشده بکار رفته در ترکیب اثر اعم از چوب و یا موارد دیگر است و همچنین اجرای عملیات اضافه کردن قطعه خاتم کاری ساخته شده به اثر اصلی متناسب با اصل آن و مطابق با آنچه که از آن باقیمانده است.
• تمیز کردن و بازیابی بخش‌های آسیب دیده از اثر اصلی، همچون چوب و سایر اجزای دیگر مانند صدف، استخوان و قطعات خاتم و سپس تکمیل بخش آسیب دیده که تاثیر کلی روی ظاهر عصا دارد.»

وی افزود: «این اقدامات با تمیز کردن بخش مورد مرمت و پاک کردن زوائد اضافی که به اثر اضافه شده است، به پایان می‌رسد. تجهیزات خاصی برای ایجاد تناسب و تطابق با اثر اصلی به کار گرفته می‌شود و سپس کل کار با ماده «سلیتر» که یک ماده نگهدارنده از تاثیرات خارجی است، پوشش داده می‌شود.»