Dev proje "Mukaddes Türbe'nin Genişlemesi Projesi"nde son aşama! Açılış önümüzdeki ay! İşte detaylar...

Mukaddes Hz.Abbas (Aleyhisselâm) Türbesi’nin büyük öncelik verdiği, hayati önem taşıyan ve stratejik anlamda da çok önem taşıyan projelerinden biri, Mukaddes Türbe’nin Genişlemesi Projesidir. Proje kapsamında Mukaddes Türbe yüzyıllardır geçirmediği bir değişim geçirdi. Alan bakımından genişleyen ve üzeri tavan ile örtülen Mukaddes Türbe; giriş kapılarının yeniden inşa edilerek genişletilmesi, özel yeraltı katı inşa edilmesi, ikincil kubbeler yapılması vb. çok sayıda değişiklikten geçti. Projenin hayata geçen her adımında Mukaddes Türbe’nin mukaddes, köklü ve soylu kimliğinin gelişmiş modern çizgilerle bir araya geldi ve ortaya muhteşem bir mozaik meydana geldi.

Büyük hayranlık uyandıran proje şu anda %95 oranında tamamlanmış durumda ve açılışı, Allah-u Teâlâ’nın izniyle önümüzdeki ay gerçekleştirilecek.

Proje ilgili detayları projeden sorumlu bölüm olan Mühendislik Projeleri Bölümü adına Uluslararası El-Kefîl Ağı’na açıklamalarda bulunan bölüm Başkanı Ziya Mecîd Sâîğ’den aldık:

“Açıktır ki bu denli devasa büyüklükteki her proje birtakım engellerle karşılaşacaktır. Ancak Allah-u Teâlâ’ya hamdolsun Hz.Ebulfazl Abbas’ın (Aleyhisselâm) mukaddes ruhunun bereketi ve Mukaddes Türbe’nin yöneticileri ile Projelerden sorumlu bölümlerinin azimli duruşu vesilesiyle bu engellerin üstesinden gelebildik. Şükürler olsun ki; projeyi hem tasarıma uygun bir şekilde ve mümkün olan en hızlı şekilde gerçekleştirebildik, hem de ziyaretçilerin hareketine ya da Hz.Ebulfazl Abbas’ın (Aleyhisselâm) huzuruna giriş çıkışlarına engel olmadık.”

“Tasarım aşamasında Mukaddes Hz.Abbas (Aleyhisselâm) Türbesi’ne ait bölümlerin dört köşesinin asimetrik ve düzenli olmaması sorunuyla karşılaştık. Düzenli olmayışı yeni yapılacak genişleme sürecinde o dört köşenin simetrileştirilmesini gerektiriyordu. Bu yüzden; “Total Station” adında, gerçekleştirilen tasarımın gerçek hayatta uygulandığında nasıl olacağını, bilimsel verileri de titizlikle koruyarak gösteren, ileri teknolojik bir cihaz kullandık. Bu cihazdan yararlanarak simetriyi sağlayan yeni köşelerin yerini ve düzenin sağlanması için neler yapılması gerektiğini tespit ettik. Güneydeki iki köşe ve batı ile doğu köşelerinin büyük ölçüde daraltılmış olması sebebiyle, mimaride gereken simetriyi sağlayabilmek amacıyla bazı köşelerde 17 metre dolaylarında bir genişleme yapılması gerekiyordu.”

“Projeyi 18 bölüm olarak planladık. Her bir bölüm bir aşamadan oluşuyordu. Sürecin kesintisiz bir biçimde ilerlemesi için aşama aşama ilerledik. Genişleme çalışmaları Mukaddes Türbe’nin surlarında dört yöne birden; yanı kaldırımlara ve Beynel-Haremeyn Meydanı’na doğru 12- 15 metre dolaylarında üç katlı bir ilerleme yapılmasını kapsıyordu. Bu çalışma aynı zamanda ziyaretçilerin ziyaretini eda etmesine etki etmeyecek bir şekilde olmalı ve giriş çıkış trafiğini kolaylaştıracak şekilde olmalıydı. Çalışmalara Mukaddes Türbe’nin kuzeybatısında yer alan ve Hz.İmam Musa Kâzım (Aleyhisselâm) ile Fırat (Alkami) kapısına kadar uzanan bölgeden başladık.İnşaatın, betonarmeden yapılması uygun görüldü. Çünkü betonarme binaların Kerbelâ’daki çelik iskeletli binalardan; daha uzun ömürlü, daha az yıprandığı ve Kerbelâ’daki iklim koşullarına daha çok dirençli olduğu kanıtlanmıştı.”

Söz konusu 18 bölümlük süreç birçok aşamadan oluşuyordu. Bunun bir kısmını bölgeyi düzenleme ( karavanların, elektrik direklerinin ve çelik surların kaldırılması, elektrik, telekomünikasyon ve yüksek gerilim kablolarının kaldırılıp güzergâhlarının değiştirilmesi, su ve kanalizasyon borularının kaldırılıp değiştirilmesi) oluşturuyordu. Çünkü yeraltı katının inşası için 6 m kazı yapılması gerekiyordu. Bu aşama enkaz kaldırılması ve 4m yüksekliğinde kalıp duvar inşaatı çalışmalarını kapsıyordu. Çünkü binanın yanlarına destek yapılması ve yer altı katının dolaylarında meydana gelen toprak yıkımının telafi edilebilmesi için dış surun desteklenmesi gerekiyordu. Aynı şekilde herhangi bir su sızıntısı veya kaçağın yaşanmasını önleyecek olan yalıtıcı tabakaların sabitlenmesi için düz yüzeyler yapıldı. Yeraltı katı için gereken hafriyatın tamamlanmasının ardından toprağı zayıf kalan yerler çakıl döşemek suretiyle desteklendi.Hafriyat esnasında ortaya çıkan sular ise 4 inç yarıçaplı plastik borular döşenip çekildi. Ardından önce 60-70 cm kalınlığında, sert – yumuşak çakıllardan bir tabaka ve onun de üzerine 25 cm kalınlığında kum-çakıl karışımı bir tabaka ile örtülüp özel bir araçla 1 tonluk basınç yapılarak düzleştirildi. Akabinde “Blinding” malzemesi ile 70 cm kalınlığında bir tabaka döşendi ve destekleyici duvarlar, rutubetten izole eden “poly-coat” malzemesi ile kaplandı. Duvarlar iki yönlü olarak özel bir madde ile kaplandıktan sonra kolonlara destek sağlaması için ek parçalar ilave edildi ve ardından beton iskelet çalışmalarına başlandı.

Tavanlar, direkler, duvarlar ve yeraltı katlarına ait tüm beton çalışmalarının sona ermesinin ardından iç bölümlerin ayrılmasına başlandı. Akabinde duvarların mermeri ve yerlerin granit ile kaplanmasına başlandı. İkincil tavanlarda ise iki tip tavan malzemesi kullanıldı. Bunlardan biri metal bir diğeri de dekoratif malzemeydi. Proje (elektrik şebekesi,yangın alarmı, kamera takip,telekomunikasyon, ses sistemi ve erken uyarı sistemi) ile beslendi ve bunlar estetiği bozmayacak bir şekilde gizlendi. Hem söz konusu sistemlerde, hem de döşeme ve kaplamalarda uluslararası standartlara sahip ithal kaliteli malzemeler kullanıldı. Projenin bir diğer ayrıcalıklı özelliği de yeraltında dört hizmet kanalının açılmış olmasıydı. Bu kanallar; Mukaddes Türbenin içinde gelecekte olası herhangi elektrik, telekomünikasyon kabloları döşenmesi vb. işlemler ya da başka genişlemeler için gerekecek kazıların telafisinin sağlanması amacıyla inşa edildi.
Dış cepheler Pakistan mermeri ve ardından işlemeli Kerbelâ fayansı ile kaplandı. Dış pencerelerin aralığı ise ışığın içeri girmesini sağlayan altın alaşımlı fayanslar ile kaplandı. Bu Mukaddes mekâna katılan ve güzelliğine güzellik katan yeniliklerden biri. İşlemelerde zaman zaman %30-%50 oranında altın kullanılarak hem renklerin canlılığı ve parlaklığı korundu, hem de iklim koşullarına dayanıklılık yüzlerce yıl boyunca dayanabilecek şekilde arttırıldı. Nadir bulunan değerli taşlar mesabesinde olan ve eşsiz güzelliği ile dikkat çeken beyaz Pakistan mermeri ise surun cephesinde yer alan kavislerde kullanıldı. Pencereler de, içi Amerikan ve dışı belçika menşeli çift camlı, üstün kaliteli, ses ve ısı yalıtımlı pimapen malzemeden yapıldı.

Son aşamalarda ise Irak’taki Mukaddes mekânlarda bir ilke daha imza atılarak Malezya’da yapılan ve G.Kore menşeli malzemeden inşa edilen fiberglass mukarnaslar monte edildi. 400 cm uzunluğundaki Kur’ân-i Kerîm kitabelerinin 50 cm üzerine yerleştirilen bu mukarnasların fiberglasstan yapılmasının sebebi rekor sıcaklıklara,neme, basınca,kırılmaya, yangına, vs. dayanabilmesi, esnekliği, hafifliği, ısı-sıcaklık izolasyon ve su sızdırmama özelliği ve çevreye zarar vermemesiydi. İkincil çatılarda da kullanılan bu malzemeden ile dış suru kaplanmış olup kitabelerin toplam uzunluğu 400 m ve yüksekliği de 1 metredir. Yapımı sona ermek üzere olan kitabeler; beyaz renkli olarak, sülüs hattıyla yazılmakta olup harekelerine kadar, herhangi bir sıkışıklık ve yer değiştirme olmadan ayet-i şerîfelerin Kur’ân-i Kerîm kitaplarında yazılı olduğu haliyle tüm teferruatına dikkat edilmektedir.Hat işi Irak’ın en becerikli hattatlarından olan ve Bağdat Üniversitesi’nde Arap hattı ve İşlemeleri bölümünde öğretim üyeliği yapan Dr. Ramazan Behiyye tarafından yapıldı.

Mukaddes Hz.Abbas (Aleyhisselâm) Türbesi genişleme projesi neden yapıldı?

Mukaddes Türbe’nin ziyaretçi sayısına her geçen gün daha da artmaktadır. Hem daha çok ziyaretçi alabilme kapasitesini arttırma hem de namaz, ibadet ve ziyaretlerin eda edilebilmesi için daha geniş bir alana ihtiyaç vardı. Bunun yanı sıra ziyaretçiler mukaddes mekâna geldiklerinde, Mukaddes mekânın hürmetine yaraşır bir biçimde misafir edilebilmeli ve huzur içinde ibadetlerini yerine getirebilmeliydi. Oysa Mukaddes mekâna önemli münasebetlerde milyonlar, hatta onmilyonlar birkaç günde akın ediyor; tabiri caizse adım atılacak yer kalmıyordu. Tüm bunlara ilaveten Mukaddes Türbe faaliyet bakımından çok büyük ilerleme katediyor ve daha çok hizmet edebilmek için birçok yeni bölüm oluşturulmuştu. Eskiden birkaç basit bölümden oluşan Mukaddes Türbe; artık onlarca bölüm, şube ve birimden oluşan, binlerle ifade edilen mensubuyla çalışan çok organize bir yapıydı. Kadrodaki bu dev ilerlemeye rağmen yerin aynı olması birçok sıkıntıyı beraberinde getiriyordu. Yani Mukaddes Türbe’nin her açıdan genişlemeye büyük ihtiyacı vardı.

Söz konusu genişleme ile Mukaddes Türbe’ye arazi olarak 10.000 m₂lik alan ekleniyor. Bu sayı, yer altı, giriş ve üst kat olarak hesaplandığında; toplam 30.000m₂lik bir ek alan demek. Her üç kat, Mukaddes Türbe’de her türlü faydalı hizmetin sağlanabilmesi için en modern ve en gelişmiş sistemlerle donatıldı. Proje, Iraklı Ardul-Kudüs şirketi tarafından yapıldı ve Mukaddes Türbe'nin Mühendislik Projeleri Bölümü gözetiminde gerçekleştirildi.

Yakında açılışı yapılacak olan yeni çehresi ve imkanlarıyla Mukaddes Türbe ziyaretçilerine hizmet edebilmek temennisiyle, sizleri Mukaddes mekânın yeni güzelliklerinden enstantanelerle başbaşa bırakıyoruz...