Mukaddes Kerbelâ’daki tarihi matem alaylarından; "Bağdat Kapısı Tarafı" ve "Belûş" Huseynî matem alayları… (Foto Haber)

Mukaddes Kerbelâ’da uzun yıllardır Huseynî matem merasimlerini eda eden tarihi grupları veya tam çevrilmiş adıyla “matem alayları”nı anlatmaya başlıyoruz.

İlk durağımız; “Bağdat Kapısı Tarafı” ya da orijinal adıyla “Taraf-u Bab-i Bağdad” matem alayı. Mukaddes Kerbelâ’nın yedi nahiyesinden birini oluşturan “Bab-ı Bağdad” bölgesine ait bu heyet; Muharrem-i Harâm ayının girmesi ile birlikte her yıl ilk on gün boyunca matem merasimi düzenleyen tarihi Huseynî matem alaylarındandır.

Bab-ı Bağdat tarafı, eski şehrin kuzeydoğu tarafında bulunmaktadır. Anlatılanlara göre bu tarafın matem alayını kurması, H.1304 (M. 1886) senesine rastlar. O günden bu yana Huseynî matem merasimlerini eda etmeye devam etmiştir.

Bu tarafın alayı, da tıpkı diğer tarafların alaylarında olduğu gibi, sadece bir şahsa dayanarak kurulmamış; taraf içerisinde yaşayan aşiretlerin, ailelerin ve hanelerin bir araya gelmesi sonucu oluşturulmuştur. Alaya Kerbelâ’da bulunan Seyyid (Hz. Peygamber Efendimiz’in(Allah-u Teâlâ O'na ve Pâk Ehlibeyti'ne salât etsin) torunları) aileler de katılmıştır.

Bağdat Kapısı Tarafı Alayı’nın en meşhur şair ve mersiyenlarından biri de Hatib-i Kerbelâ olarak da bilinen merhum Şeyh Kerîm Kerbelâî’dir. Vefâtı sonrasında minbere oğlu Şeyh Kumeyl Kerbelâî çıkmıştır. Şeyh Kumeyl Kerbelâî, Irak’taki cani diktatör Saddam’ın rejimi dönemine gelindiğinde minbere çıkmaktan alıkondu. O zalim rejim yıkılıncaya kadar da bu durum devam etti. Iraklıların başına çöreklenen karanlık rejimin yıkılması sonrasında ise; Hz. İmam Huseyn (O'na selâm olsun) hizmetkârı (O'na selâm olsun) AbdulEmîr el-Umewî, Bağdat Kapısı Tarafı’nın mersiyehanı olarak hizmete başladı. Taraf’ın şairleri ise: Hacı Nasr el-Lahham, Hacı Akîl Sahib Ferhûd, Seyyid kerîm el-Ardâwî ve Seyyid Bedrî Mamîse’dir.

Belûş Alayı:

H.1316 (M.1898) senesinde kurulan Belûş matem alayı, Mukaddes Kerbelâ şehrinin güneyinde kurulmuştur.Alay adını, kurulduğu bölgenin eski adı “Agid-el-Belûş” tan alır.
Alay sorumluları başlarda, bölgedeki sokak ve evlerde matem tutarak Huseynî matem ayinlerini eda ederlerdi. Bir süre sonra diğer matem alaylarına katılmaya başladı ve böylece Muharrem-i Harâm ayının ilk on günü boyunca ayinler düzenleyen matem alaylarından biri olarak adını Mukaddes Kerbelâ şehrinin tarihine yazdırdı.
Belûş Alayı, merasimlerinde Hz. İmam Huseyn’in (O'na selâm olsun) çadırlarının yakılması faciasını da canlandıran matem alaylarındandır. Muharrem-i Harâm ayının onuncu gününde matem alayı ekibi tarafından küçük ve bir büyük çadır kurulur. Bu çadırların içerisinde sadece büyük olanı, savaşın bittiğini sembolize etmek amacıyla tutuşturulur.

Tarihî Huseynî matem alaylarının yaptıkları şeylerden biri de budur. Aşûra’nın mesajını tüm dünyaya iletmek ve hangi dönemde yaşamış oldukları, ya da önlerine zorlu engeller konmasına hiç aldırış etmeden, ısrarla; Hz. İmam Huseyn (O'na selâm olsun) matemi ayinlerini eda etmek…