Mukaddes Hz. Abbas (a.s.) Türbesi'ne bağlı Mirası Yaşatma Yüksek Kurulu, Namaz Kitabı'nın görüşleri incelemede en kapsamlı istidlali eserlerden biri olduğunu vurguladı.
Bu açıklama, Kurula'e bağlı Mirası Yaşatma Merkezi Müdür Yardımcısı Şeyh Ziya el-Kerbelai'nin "Mirza Ebu'l-Hasan el-Meşkini ve Fıkhi Mirası: Namaz Kitabı Örneği" başlıklı ilmi panelde yaptığı konuşmada geldi. Panel, Mukaddes Hz. Abbas (a.s.) Türbesi'nin şer'i mütevellisi Seyyid Ahmed es-Safi, yönetim kurulu üyelerinden ve yetkililerinden bir grup ile Necef-i Eşref vilayetinden İlimler Havzası hocaları ve dini ilimler öğrencilerinin katılımıyla gerçekleştirildi.
relatedinner
Konuşma metni şöyleydi:
"Allah'ın kişiye verdiği en büyük nimetlerden biri, ilim talep etme ve ilahi marifetleri elde edip insanlar arasında yayma yoluna girmesidir. Bu yol, kişi için bir örtü ve hayatında ve ölümünde fayda göreceği sadaka-i cariye olur. O zaman bu ilahi eser ve ihsanın şükrünü hakkıyla eda etmekten aciz kalır.
Allah Teala'ya hamd olsun; efendimiz Ebu'l-Fadl el-Abbas b. Ali'nin (a.s.) Yüce Allah katındaki makamının bereketiyle, Mukaddes Hz. Abbas (a.s.) Türbesi'nin Şer'i Mütevellisi Muhterem Allame Hüccet Seyyid Ahmed es-Safi'nin (Allah izzetini daim eylesin) gözetimi, denetimi ve takibiyle, bugün konusu ve içeriği bakımından muazzam bir eserin açılışı için toplanıyoruz. Bu eser, dinin direği, müminin miracı ve en hayırlı konu olan namazla ilgili açıklamaları ele almakta olup, hicri 14. yüzyılın ilk on yılında doğan, mukaddemat ve sutuh derslerini tamamlayıp Erdebil şehrinde iki yıl hariç dersi aldıktan sonra 1328 hicri yılında ilim talebelerinin Kabe'si olan Necef-i Garî'ye yerleşen değerli alim ve büyük fakih Mirza Ebu'l-Hasan el-Meşkini'nin kalemiyle yazılmıştır.
İlim Şehrinin Kapısı'nın şehrine geldiğinde (1329 hicri yılında vefat etmiş olan) Şeyh Muhammed Kazım el-Ahund el-Horasani'nin dersine ulaştı. Onun vefatından sonra öğrencisi Allame Şeyh Ali el-Kucani'ye (v. 1333 h.) mülazım oldu. Ayrıca Şeyhu'ş-Şeria el-İsfahani'nin (v. 1339 h.) yanında da ders aldı. Şeyh el-Kucani'nin vefatından sonra Mirza Muhammed Taki eş-Şirazi'nin (v. 1338 h.) derslerine katılmak üzere Mukaddes Kerbela şehrine gitti. Mirza et-Taki el-Hairi'nin vefatından sonra tedris ve telif ile meşgul olarak Necef-i Eşref'e döndü. Seyyid Ali en-Nakvi onun ilmi faaliyeti hakkında şöyle dedi: 'O, telif ile meşgul olmasına rağmen her gün dört ders verirdi. İkisi hariç dersi olup fıkıh ve usul dersleriydi. Diğer ikisi Mekasib ve Kifaye'de sutuh dersiydi. Bir süre önce Resail'de beşinci bir dersi de vardı. Tüm bunlarda farz ve nafileyi eda eder, her birine hakkını verirdi. Hatta onun sutuh dersi - kitapla ilgili dışarıdan getirdiği işkal ve meselelerin çokluğu sebebiyle - başkalarının Ders-i Haric’i ile denk tutulur, hatta açıklama ve sağlamlık bakımından onu geçerdi.' Tedristeki üslubu ve güzel metodu ile birçok öğrenciyi tatlı ilim pınarından susuzluğunu gidermek üzere etrafına çekti. Ayrıca döneminin önde gelen alim ve fakihlerinden içtihad ve rivayet icazetleri aldı. Gerçekten dini ilimleri tahsil etmede tüm ömrünü harcayan amil bir alimdi. Bu hal üzere devam etti, ta ki 1358 hicri yılı Cemâziyelâhir ayının 27'si Pazartesi günü Mukaddes Kazımiyye şehrinde vefat etti. Yaşı elli üçe ulaşmıştı.
Şeyh geride en önemlileri Kifayetü'l-Usul'e haşiye, Vecizetu'r-Rical ve bugün için toplandığımız Namaz Kitabı olan değerli eserler bıraktı. Bu kitap, görüşleri ve rivayetleri inceleme, onları münakaşa etme ve aralarını cem etme bakımından bu büyük dalda en geniş istidlali eserlerden sayılır. Meselelerin cüziyatına ve inceliklerine değinmesi, Şeyh'in çağdaşlarından nakledilen bazı görüşlere kaynak olması - zira o bu görüşleri ya çağdaşının ders meclisinden nakletmiş ya da onunla müzakere veya özel oturumun sonucu olarak almıştır - bir yana, konuların dikkat çekici şekilde taksimi ve başlıklandırılmasındaki dikkat açıkça görülmektedir. Kitap, usuli, ricali, felsefi ve fıkhi kaideler gibi uygulamaları içermektedir. Mirası Yaşatma Merkezi yönetimi, Şeyh'in mirasındaki bu ilmi araştırmaları ele alan Mirza el-Meşkini'ye özel bir dizi miras anahtarını yayınlamaya çalışıyor.
[Kitap, iki nüsha üzerinden tahkik edilmiştir. Birincisi müellif Şeyh'in kendi hattı, diğeri ise öğrencisi Seyyid Murtaza el-Halhali'nin ondan istinsah ettiği nüshadır. Seyyid, istinsah ettiği nüshayı hocasına okumuş ve yanlış veya düşmüş yerleri düzeltmiştir. Ayrıca nüshanın haşiyesinde hocadan gelen teemmül edilecek yerleri "feteemmel" kelimesiyle işaret etmiştir.
Çalışma esnasında müellif Şeyh'in kitaba bakışının sürekli olduğunu gördük. Zira birçok yerde bazı konuların üzerini çizip haşiyede ya ilave ederek, ya ifadeyi değiştirerek veya herhangi bir meselede fıkhi görüşü değiştirerek tadil ettiğini bulduk. Bu bakış ve değişiklik Seyyid el-Halhali'nin nüshayı istinsah etmesinden sonra olmuştur. Biz de müellifin son yazdığını metin, ilk yazdığını da dipnot olarak tespit ettik. Kitabı ilmi konularına göre on cilde ayırdık:
Birincisi: Namaz sayıları, vakit ve kıble bahisleri
İkincisi: Namaz kılanın elbisesi
Üçüncüsü: Namaz kılanın mekanı, secde edilen şey, ezan ve kamet
Dördüncüsü: Niyet, iftitah tekbiri, kıyam ve kıraat
Beşincisi: Rüku, secde, teşehhüd ve selam
Altıncısı: Namazı bozan şeyler ve diğer namazlar
Yedincisi: Hata hükümleri
Sekizincisi: Hata hükümlerinin tamamlanması ve kaza
Dokuzuncusu: Cemaat namazı ve mescid hükümleri
Onuncusu: Korku ve takip namazı ile yolcu namazı
Mirası Yaşatma Merkezi ve Şeyh Tusi Merkezi'ndeki aziz kardeşlerin gayretleri, kitabın çalışmasını tamamlamak ve mümkün olan en iyi şekilde bitirmek için birleşti ve yardımlaştı. İnşaAllah o yorucu gayretlerden sonra bakanları sevindirecek güzel bir görünümle karşımıza çıkacak.