شب جُهنی چه شبی است و علت نامگذاری به این اسم چیست؟

شب جُهنی شب مبارکی است و فضیلت این شب در تعدادی از روایات و احادیث ذکر گردیده است، این شب، شب بیست و سوم ماه مبارک رمضان است که این شب محتمل به شب قدر نیز هست.

شیخ صدوق (قدس الله نفسه الزکیه) در خصوص نامگذاری این شب به جُهنی گفته: این شب به نام یکی از اصحاب پیامبر (صل الله علیه وآله وسلم) با نام عبدالله بن انیس الانصاری الجُهنی نامگذاری شده و این نامگذاری پس از گفتگویی است که بین او و پیامبر اکرم صورت گرفته است.

در خصوص این نامگذاری روایات و احادیث تاکید می کنند: شخصی به نام جُهنی به نزد پیامبر اکرم (صلّ الله علیه و آله و سلّم) شرف یاب گردید و خدمت آن حضرت عرض کرد:

یا رسول الله، من شتر و گوسفند و غلامانی در بیرون شهر دارم و بدین سبب نمی توانم هر روز به شهر آیم و در محضر مبارکتان به عبادت بپردازم. دوست می دارم شبی را از شبهای ماه مبارک رمضان به من معرفی فرمایید تا در آن شب به شهر آیم و به عبادت و راز و نیاز و اقامه نماز پردازم. پس پیامبر اکرم (صلّ الله علیه و آله و سلّم) او را نزد خویش خواند، در گوشش چیزی فرمود به طوریکه کسی از این صحبت آگاه نشد، از آن به بعد، آن شخص شبهای بیست و سوم ماه مبارک رمضان با خانواده و غلامان و حیوانات خویش به مدینه می آمد.

از عبدالله بن بکیر به نقل از زراره از حضرت امام باقر یا حضرت امام صادق (علیهما السلام) نقل شده که فرمودند: از ایشان در خصوص شبهای ماه رمضان که غسل در آن مستحب است پرسیدم، ایشان فرمودند: شب نوزدهم و شب بیست و یکم و شب بیست و سوم. سپس فرمودند: شب بیست و سوم شب جُهنی است که به پیامبر(صلّ الله علیه و آله و سلّم) فرمود منزل من دور از شهر است، شبی را معرفی کنید تا برای عبادت به شهر آیم و پیامبر (صلّ الله علیه و آله و سلّم) شب بیست و سوم ماه مبارک رمضان را معرفی نمودند.

به نظر می رسد؛ مسلمانان پس از اینکه جُهنی که به دلیل مشغله کاری خود نمی توانست به شهر آید را در شب بیست و سوم ماه مبارک رمضان در مسجد النبی مشغول عبادت می دیدند، این شب را به جُهنی نامگذاری کردند. و از سوی دیگر از روایات می توان متوجه شد که مسلمانانی که از گفتگوی جُهنی با پیامبر و سفارش پیامبر به ایشان مطلع شدند و ملاحظه کردند که این شخص در شبهای بیست و سوم ماه مبارک رمضان به عبادت مشغول می گردد، متوجه شدند که شب بیست و سوم ماه رمضان شب قدر است.