مهمترین اعمال شب و روز عرفه

شب عرفه شب مبارکی است که شب مناجات و رواشدن حاجات نامیده می شود و توبه در این شب مورد قبول و دعا در آن مستجاب می شود و کسی که در این شب خدا را عبادت کند، از پاداش صد و هفتاد سال برخوردار می شود. این شب اعمال متعددی دارد که بدین شرح است:
اول: در شب عرفه «دعای اَللّـهُمَّ يا شاهِدَ كُلِّ نَجْوى، وَمَوْضِعَ كُلِّ شَكْوى، وَعالِمَ كُلِّ خَفِيَّة...» خوانده شود. در روایت آمده است، هرکس که این دعا را در شب عرفه یا در شبهای جمعه بخواند، خداوند گناه های او را ببخشد. به اعمال شب عرفه/ مفاتیح الجنان مراجعه شود.
دوم: در شب عرفه هزار بار تسبیحات ده گانه را بخواند که سید ابن طاووس آن را روایت کرده است: «سُبْحانَ اللهَ قَبْلَ كُلِّ أَحَد، وَسُبْحانَ اللهِ بَعْدَ كُلِّ أَحَد...» به اعمال روز نهم ذیحجه/ مفاتیح الجنان مراجعه شود.
سوم: در شب عرفه دعای «اَللّـهُمَّ مَنْ تَعَبَّأَ وَتَهَيَّأَ...» خوانده شود که خواندن آن در روز عرفه و شب و روز جمعه سفارش شده است. به اعمال شب جمعه/ مفاتیح الجنان مراجعه شود.
چهارم: به زیارت حضرت امام حسین (علیه السلام) در کربلا برود و تا زمان عید، در کربلا بماند تا خداوند شر و بدیها را از او دور کند.
روز عرفه: یکی از اعیاد بزرگ است؛ هرچند که به نام عید شناخته نشده است، خداوند بندگان را در این روز به طاعت و عبادت خود فراخوانده و دربهای آسمان را به روی آنها باز کرده است تا مومنان از لذت مناجات با خداوند بهره مند شوند. خداوند متعال فرموند است: «فَإِذَا أَفَضْتُم مِّنْ عَرَفَاتٍ فَاذْكُرُواْ اللهَ عِندَ الْمَشْعَرِ الْحَرَامِ»، سوره بقره، آیه 198. خداوند مائده های احسان و بخشش خود را در این روز گسترانیده و وعده بخشودن گناهان و پوشاندن عیبها و حل کردن مشکلات را داده است. شیطان در این روز بیش از هر زمان دیگری، ذلیل، حقیر، طرد شده و خشمگین است. این روز أعمال متعددی دارد:
اول: غسل کردن
دوم: روزه گرفتن برای کسی که توان انجام أعمال این روز مبارک را داشته باشد.
سوم: زیارت حضرت امام حسین (علیه السلام) برود، زیراکه با هزار حج، هزار عمره، هزار جهاد و حتی بیشتر از آن برابری می کند.
احادیث روایت شده در مورد ثواب زیارت سید الشهداء در این روز بسیار است و هرکس که توفیق زیارت آن حضرت را پیدا کند و در زیر گنبد مطهر آن حضرت حضور یابد، ثواب کسی که در عرفات حضور یافته و حتی ثوابی بیشتر از آن را نصیبش می شود. حضرت امام صادق (علیه السلام) فرمودند: خداوند تبارک و تعالی پیش از اهل عرفات، به زائران حرم حضرت امام حسین (علیه السلام) اهتمام می ورزد و حاجتهای آنها را برآورده می کند و گناه های آنان را می آمرزد و از آنها دست گیری می کند و پس از آن، به اهل عرفه توجه می نماید و این امور را در حق آنها ارزانی می دارد.
چهارم: پیش از آنکه دعاهای عرفه آغاز شود، بعد از خواندن نماز عصر، دو رکعت نماز در زیر آسمان بخواند و در پیشگاه خداوند به گناهان خود اقرار ورزد تا از ثواب عرفات بهره برد و گناهانش آمرزیده شود. خواندن سوره های حمد و توحید در رکعت اول و خواندن سوره حمد و قل یا ایها الکافرون در رکعت دوم مستحب است و سپس شروع به اعمال عرفه و دعاهای آن کند. دعاهای بسیاری در این زمینه بیان گشته و ما به اشاره به برخی از آنها بسنده کردیم.
پنجم: پس از آن، چهار رکعت با دو سلام خوانده شود و در هر رکعت، یک حمد و پنجاه توحید خوانده شود که این نماز حضرت امیر المومنین (علیه السلام) است.
ششم: آن دعایی که سید بن طاووس در کتاب الاقبال به نقل از پیامبر (صلی الله علیه و آله) ذکر کرده است، بخواند. «سُبْحانَ الَّذي فِي السَّماءِ عَرْشُهُ، سُبْحانَ الَّذى فِي الأَرْضِ حُكْمُهُ...» به اعمال روز نهم از ذیحجه / مفاتیح الجنان مراجعه شود.
هفتم: این صلواتهایی که از امام صادق علیه السلام روایت شده است، بخواند: هرکس که میخواهد محمد و آل محمد صلوات الله علیهم را شادمان کند، در هنگام صلوات بر آنها بگوید: «اَللّـهُمَّ يا أَجْوَدَ مَنْ أَعْطى، وَيا خَيْرَ مَنْ سُئِلَ، وَيا أَرْحَمَ مَنِ اسْتُرْحِمَ، اَللّـهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّد وَآلِهِ فِي الأَوَّلينَ...». به اعمال روز نهم ذیحجه/ مفاتیح الجنان مراجعه شود.
هشتم: دعای ام داوود را که در اعمال ماه رجب ذکر شده است، بخواند و سپس این تسبیح فرستاده شود. ثواب این امر قابل شمردن و حساب کردن نیست و این دعا بدین شرح است: «سُبْحانَ اللهَ قَبْلَ كُلِّ أَحَد، وَسُبْحانَ اللهِ بَعْدَ كُلِّ أَحَد...». به أعمال روز نهم ماه ذیحجه / مفاتیح الجنان مراجعه شود.
نهم: دعای امام حسین علیه السلام در روز عرفه خوانده شود.
در هر صورت، دعاها و اعمال بسیاری در این روز برای هرکسی که توفیق حضور در عرفات را داشته باشد، ذکر شده است.
بهترین اعمال این روز دعا کردن به درگاه خداوند است و این روزی است که دعا در آن امتیاز ویژه ای یافته است و در آن روز برای افراد مومن چه کسانی که در قید حیات باشند یا کسانی که از دنیا رفته باشند، باید بسیار دعا کرد.