اول رجب؛ سالروز ولادت باسعادت حضرت امام محمد باقر (علیه السلام)

اول ماه رجب الاصب مصادف با سالروز ولادت پنجمین امام معصوم، امام محمد بن علی باقر (علیه السلام)، شکافنده علوم اولین و آخرین است که در سال 57 هجری دیده به جهان گشود و شادی و سرور را در دلهای اهل بیت علیهم السلام وارد کرد، چرا که مدتها در انتظار میلاد کسی بودند که رسول خدا (صلى الله عليه وآله وسلم) دهها سال قبل مژده آمدنش را داده بود. ایشان از سلاله ای پاک و مطهر هستند که پله های مجد و کمال را پیموده و به دلیل برخورداری از تمامی عناصر شخصیت انسانی کامل در زمینه افکار، عقیده، عقل و عاطفه و اراده و رفتار در قله های بلند فضایل قرار دارد.

امام محمد باقر(عليه السلام) اولین امام معصومی است که از نسل دو معصوم از دو پدر علوی متولد شده است. از نسب پدری، ایشان فرزند امام علی زین العابدین بن حسین (علیه السلام) بن علی بن ابی طالب (عليهم السلام) است. از نسب مادری، مادر ایشان فاطمه دختر امام حسن مجتبی فرزند علی بن ابی طالب (عليهم السلام) و کنیه ایشان "أم عبدالله" است. وی از سرور زنان بنی هاشم بود و امام زین العابدین (عليه السلام) ایشان را صدیقه می نامید و امام صادق (عليه السلام) درباره ایشان می فرماید: (وی صدیقه بود و زنی هم کفو او در خاندان امام حسن علیه السلام نبوده است). در علو و برتری او همین بس که پاره تن ریحانه رسول خدا است و در منازلی پرورش یافت که خداوند اجازه داد نامش در آنجا ذکر شود و در آغوش پاک ایشان امام باقر (عليه السلام) پرورش یافت.

کنیه امام باقر علیه السلام (أبو جعفر) است و جز آن کنیه دیگری ندارد. اما القاب شریفش بیانگر ویژگی های شخصیت عظیمش است و شامل (امين، شبيه – زیرا شبیه جدش رسول الله (صلّى الله عليه وآله) است- ، شاكر، هادی، صابر، شاهد، باقر – و این رایج ترین لقب ایشان است) ایشان و فرزندش امام صادق ملقب به (باقرين) هستند همچنین که از باب تغلیب به صادقین ملقب شدند.

امام باقر (عليه السلام) علوم و معارف را نزد پدر بزرگوارشان امام زين العابدين (عليه السلام) آموخت و در تمامی علوم مهارت کسب نمود. امام (علیه السلام) آنگونه بود که جد بزرگوارش رسول خدا (صلّى الله عليه وآله) به آن شهادت داد و ایشان را باقر نامید و در عصری که در پی فتوحات متوالی، امتزاج تمدنها و تبادل فرهنگی اتفاقات و تغییراتی در میان امت اسلامی رخ داده بود، هنگام بشارت مسلمانان به میلاد و نقش تاثیر گذارش در احیای علوم شریعت فرمود: (او علم را می شکافد).

امام باقر (عليه السلام) به حسن منطق و قدرت استدلال هایش در مجادلات فقهی و کلامی و احکام شریعت معروف است و در جلسات با علمای زمان خود به سوالات آنها پاسخ می داد و آنها از دانش ایشان بهره می جستند. امام باقر(عليه السلام) در طول زندگی خود در مدینه زندگی کردند و امت اسلامی از علوم ایشان فیض بردند.

امام باقر(عليه السلام) به مدت سه سال و اندی با جد بزرگوارشان امام حسين (عليه السلام) زندگی کردند و در فاجعه کربلا حاضر بودند. سپس سی و هشت سال با پدر بزرگوارش امام سجاد (عليه السلام) زندگی کرد و نزد ایشان ارزشهای والا و شیوه منحصر به فرد اجرای رسالت و تربیت والای بشریت را آموختند. مدت امامت ایشان نزدیک به بیست سال بود.