سید احمد صافی (دام عزّه) نماینده مرجعیت عالی، روز جمعه (٢٤ رجب ١٤٤١هـ) در پیامی ویدیویی درباره شرایط امروز کشور و چالش های پیش رو به سبب شیوع ویروس کرونای جدید در سراسر جهان، به ایراد سخنرانی پرداختند.
متن این ویدئو به این شرح است:
بسم الله الرّحمن الرّحيم، الحمدُ لله ربّ العالمين، وصلّى الله على سيّدنا ونبيّنا أبي القاسم محمّدٍ وعلى آله الطيّبين الطاهرين.
خداوند در سالروز شهادت امام موسی بن جعفر (علیه السلام) اجر و پاداش عظیمی به شما عطا کند. امید است که خداوند سبحانه و تعالی بلا را از تمامی مسلمین دفع و به برکت محمد و آل محمد (صلی الله علیه و آله) همه را در امنیت حفظ نماید.
سلام و درود بر شما برادران و خواهران در این روز جمعه و ان شاء الله به حق محمد و آل محمد (صلی الله علیه و آله) بر توفیقات شما بیفزاید.
میخواهم درباره سه محور مهم با شما سخن بگویم؛ محور دینی، محور پزشکی و محور اجتماعی.
علت این سخنان، همانطور که میدانید شرایط موجود در کشور ما و بسیاری از کشورها و حتی اکثر کشورهای جهان در پی همه گیری ویروس کرونا است. از خداوند متعال میخواهیم که ما را سلامت بدارد و این بلا را از ما دفع کند. دو هفته پیش درباره جنبه دینی این مسئله با شما صحبت کردم بنابراین با یک مقدمه کوتاه و گذرا به دو محور دیگر میپردازیم.
همانطور که می دانید خداوند سبحانه و تعالی میفرماید : «قُل لَّن يُصِيبَنَا إِلَّا مَا كَتَبَ اللَّهُ لَنَا» (بگو: هرگز جز آنچه خداوند براى ما مقرّر كرده است، به ما نخواهد رسيد.) به این معنا که انسان مومن پیوسته در حالت اطمینان و آرامش بوده و رابطه بین بنده و پروردگار همانند رابطه بنده با مولایش است. همانطور که در بعضی از ادعیه آمده است: «خيرُك إلينا نازل وشرُّنا إليك صاعد» (همواره خیر تو به سوی ما سرازیر است و شرّ ما به سوی تو بالا میرود.) خداوند خیر و رحمت محض است و هر آنچه که از جانب خداوند سبحانه و تعالی بر بنده نازل میشود، سراسر رحمت است و برای رسیدن به نهایت عبودیت و تذلّل در برابر اوست. بر همین اساس، انسان مؤمن پیوسته در آرامش و وقار است. درست است که انسان در نهایت از این جهان به جهان دیگر منتقل خواهد شد اما از او خواسته شده تا از خود محافظت کند. همانطور که ما به این موضوع معتقدیم و شارع مقدس نیز به ما اجازه نمیدهد که جانمان را به خطر بیافکنیم؛ بلکه بر ما واجب است که از جانمان محافظت کنیم. بنابراین حتی از جنبه دینی نیز ما مکلّفیم تا این بیماری را دست کم نگیریم و تمام امکانات را برای حفظ جانمان فراهم کنیم. انسان نه تنها نسبت به خودش بلکه در برابر محیط و خانواده و دیگر انسانها نیز مسئول است. بنابراین لازم است توصیههایی که از جانب نهادهای ذیربط و افراد متخصص ارائه میشود را جدی گرفته و از آنها پیروی کنیم زیرا هدف از آنها محافظت از خودمان و دیگران است و این هرگز در تعارض با جنبه دینی نیست. بر اساس دین، انسان مؤمن به آنچه که خود تشخیص میدهد یا از جانب خداوند متعال بر او واجب میشود عمل میکند، در شرایط حاضر همین معیارهای دینی ما را مکلف می کند تا از جانمان محافظت و تمام امکاناتی که می تواند ما را از این بیماری دور نگه دارد، فراهم کنیم. از خداوند متعال می خواهیم که این بلا را از ما دفع کند. معتقدم این مقدار سخن درباره این محور بسنده می کند.
محور دوم، محور پزشکی است. همانطور که میدانید چهار روز پیش از این، یعنی دقیقا در روز 21 رجب سوالاتی از محضر آیت الله سید علی سیستانی (أدام الله ظلّه الوارف) پرسیده شد. حتما شما متن پاسخ ایشان را بخاطر دارید. اما لازم است درباره بعضی از بندهای آن توضیحی خدمتتان عرض کنم. جنبه پزشکی نیز از جنبههایی است که واجب است آن را محترم شماریم. زحمات کادر متخصص پزشکی قابل تقدیر و احترام است. بخاطر همین موضوع وقتی از محضر ایشان استفتائی در این باره صورت گرفت ایشان فرمودند: «درمان بیماران، پرستاری از آنان و رسیدگی به امور آنان واجب کفائی است.» معنی واجب کفایی این است که مقابله با این امر برای برخی افراد واجب است. اما این افراد چه کسانی هستند؟ ایشان فرمودند: «بر تمام کسانی که شایستگی اجرای این مهم را دارند» معمولا افراد واجد شرایط در جنبه پزشکی، پزشکان، کادر پرستاری و امثال آنان هستند که در امور پزشکی فعالیت میکنند یعنی صلاحیت انجام این کار را دارند. لازم است که برای این افراد امکانات لازم فراهم شود. چنان که ایشان فرمودند: «بر مقامات ذیربط واجب است که...» و معنای مقامات یعنی کسانی که قانون و امکانات در دست آنان است. چه چیزی را بر این مقامات ذیربط واجب شمرده؟ «واجب است تا تمام امکاناتی که در اجرای این وظیفه مهم لازم است را فراهم کنند.» یعنی تمام امکانات و مساعدتها را در اختیار آنان قرار دهند تا آنها را در پیشبرد این ماموریت یاری کند و «هیچ عذری برای شانه خالی کردن از این مسئولیت پذیرفته نیست» و منظور از مسئولیت همین فراهم کردن امکانات است.
به این نکته مهم توجه کنید. در این پاسخ مقایسهای انجام شده است که مقایسه زیبایی است بین کاری که پزشکان انجام میدهند و کاری که رزمندگان در میدان نبرد انجام میدهند. رزمندگان در برابر پیشروی دشمنی آشکار همچون داعش و امثالهم به دفاع برمی خیزند و از مردم و کشور محافظت می کنند و پزشکان نیز همانند آنان در برابر خطر بزرگی که منجر به مرگ مردم میشود به دفاع برخاسته اند. بنابراین امید است که برای آنان اجر و پاداشی همانند اجر و پاداش رزمندگان ثبت شود. خدای نکرده اگر یکی از آنان فوت نماید مقام و منزلت شهید برای او نوشته میشود. ما در چنین شرایط مهمی قرار داریم و باید به این موضوع توجه کنیم. از منظر دینی همانطور که اشاره کردم، انسان مؤمن پیوسته در حال اطمینان و آرامش است با این وجود گفته شده: «واجب است که از جانش محافظت کند و خود را در معرض خطر و هلاکت قرار ندهد.» این امر با توجه به توصیههای نهادهای ذیربط و پایبندی به این آموزشها ممکن میشود. زیرا خدای نکرده اگر به آنها توجه نشود ممکن است به خطر بزرگی منجر شود که اصلاح آن دشوار است. شما می دانید که در هر لحظه به این آمار وحشتناک در جهان اضافه میشود و حتی میبینید که در بعضی از کشورها که خود را در این زمینه پیشرفته می دانند چطور این بیماری به سرعت در حال گسترش است. پیش از این کسی تصور نمی کرد این بیماری به این شکل گسترده منتشر شود؛ اما اکنون با توجه به انتشار این ویروس و امکانات کشور لازم است دستورات پزشکی جدی گرفته شود.
بنابراین برادران من واجب است که این موضوع را دست کم نگیریم و در حد توان به توصیه ها عمل کنیم. جانها برای خداوند عزیز است و خداوند ما را رها نکرده که هر طور که دلمان میخواهد با آن رفتار کنیم بلکه باید آگاهانه و به صورت علمی با آن رفتار شود. ما به تخصص احترام می گذاریم و باید به تشخیص افراد متخصص عمل کنیم و از آنان پیروی کنیم تا ان شالله این بحران برطرف شود و کشور و مردم از این مسئله در امان قرار بگیرند.
نکته سوم که می خواهم به آن اشاره کنم محور اجتماعی است. شما میدانید که منظور از محور اجتماعی همان یاری و همکاری بین ماست. صفت مهربانی از صفات برگزیده میان تمام ملتها و ادیان است. انسانها باید با هم به نیکی رفتار کرده و یکدیگر را یاری کنند. در این شرایط نباید اجازه سوء استفاده به انسانهای حریص داده شود بلکه برعکس باید این شرایط باعث انسجام مردم شود. شاید که این وحدت سبب شود که خداوند این بلا را از ملت دفع کند. اما اگر از این شرایط سختی که کشور به آن دچار است سوء استفاده و برخی کمکها را از هموطن خود دریغ یا احتکار کردیم و یا کاری نمودیم که قیمتها افزایش پیدا کند ظلم است به خصوص در حق آن مردمی که نمیتوانند احتیاجات خود را برآورده کنند. من معتقدم که این یک صفت مذموم است. برادران من؛ ما در شرایطی هستیم که میطلبد دائما آماده باشیم و به هم کمک کنیم. ما همچنین از تلاش فراوان در این زمینه قدردانی میکنیم، همچنان که مرجعیت عالیقدر نیز از آنان تقدیر کرده است. تلاش فراوان کادر پزشکی و پرستاری که شبانه روز برای جلوگیری از گسترش این بیماری زحمت می کشند. در عین حال دوست دارم که برای بیماران نیز امکانات لازم فراهم شود تا احساس راحتی کنند و بدین وسیله فضای روحی آرامی ایجاد شود تا از این بحران خلاص شوند. آمار بسیاری از کشورها به وضوح نشان داده که افراد بسیار زیادی توانستهاند بحمدلله این بیماری را پشت سر بگذارند. بنابراین در جوی آرام و بدون ترس می توانیم این مرحله سخت را پشت سر بگذاریم. این به معنای بی پروایی نیست. بلکه باید روش میانه ای را در پیش گرفت. ان شالله خداوند این بلا را از ما و شما دفع کند. برای همگی از درگاه خداوند متعال سلامتی خواستاریم.
وآخر دعوانا أن الحمد لله ربّ العالمين، وصلّى الله على محمّدٍ وآله الطيّبين الطاهرين.